ROMANLARIN ZORUNLU EĞİTİME DEVAMLARINDA SORUNLAR(15-16 EKİM 2015)

ROMANLARIN ZORUNLU EĞİTİME DEVAMLARINDA ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Başkent Öğretmenevinde  düzenlenen “Okula Devamda Risk Gurupları, Sorunlar Ve Çözüm Önerileri” konulu panele TÜ. Roman Dili ve Kültürü Enstitüsü Müdürü Veysi AKIN, Edirne Milli Eğitim Müdürü Hüseyin ÖZCAN ve Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği Başkanı Turan ŞALLI katıldı.

 “Romanların Zorunlu Eğitime Devamlarında ortaya çıkan Sorunlar ve Çözüm önerileri”  başlıklı 3. Oturumun sonuç raporunda şu ifadelere yer verildi:

"*Eğitim hakkı, başta çocuklar olmak üzere her insanın en temel hakları arasında yer alır. Türkiye’de eğitim Anayasal bir hak olarak öngörülmüş ve yeni düzenlemelerle Lise dâhil olmak üzere İlk ve orta öğretim zorunlu kılınmıştır. Bununla beraber panelimizin ana konusu olan Roman çocukların ilköğretim seviyesinde dahi okullara devamını sağlamada sorunlar yaşanmaktadır.

(Bu durum her yıl Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan ve Avrupa Parlamentosu ile Avrupa Konseyi’ne sunulan “Türkiye İlerleme Raporları”na da yansımaktadır.)

*Ülkede sosyal barış ve refahın temini açısından bu grupların eğitim hakkını kullanabilmesi gerekir ve devlet bunlar için özel tedbirler almak zorundadır.  Bu grupların başında kız çocukları (özellikle bazı bölgelerde), çalışan çocuklar (Yoksulluk dolayısı ile çalıştırılan- mevsimlik gezici tarım işçiliğinde çalışan çocuklar), özel eğitime gereksinim duyan çocuklar, Roman çocukları, kanunla ihtilafa düşen çocuklar, mülteci ve sığınmacı çocuklar gelmektedir. 

*Marmara ve Trakya bölgesi esas alındığında Eğitim alanında dezavantajlı gruplar içerisinde ilk sırayı Romanlar alır.

*Türkiye'de yaşayan Romanlar daha ziyade toplu olarak yaşadıkları için, öğrenim çağına gelmiş çocukların nüfus kayıt sistemine göre okullara yerleştirilmesi sebebiyle adeta tecrit edilmiş bir eğitim ve öğretime maruz kalmaktadırlar.  Böylece sosyo-ekonomik yaşam şartları itibarıyla dezavantajlı duruma düşmüş olan Romanların çocukları da eğitim ve öğretimde toplumsal kaynaştırmadan uzak tutularak, eğitimde dezavantajlı olmaktadır.

*Karma okullarda Roman çocukların okullarda gerek öğretmenlerin ve gerekse öğrencilerin ön yargılı tutumlarına maruz kalmaları onların başarı şanslarını oldukça ciddi bir şekilde azaltmaktadır.

*Yine keza, bazı okul ve sınıflarda, öğrencilerin çoğunluğu Romanlardan oluşuyorsa, diğer çocukların sınıftan alınması suretiyle tecrit edilmiş okullar ve sınıflar ortaya çıkmaktadır.

*Yine önyargılardan kaynaklı olarak Roman ve göçmen çocukların yoğun olarak bulunduğu bölgelerde her öğretmen görev almak istememektedir.

*Roman çocuklarının eğitimde dezavantajlı gruplar içerisinde olmalarının bazı öznel ve nesnel temel sebepleri ve etkenleri mevcuttur.

                -Ebeveynlerin eğitimin önemine dair yeterli bilinç düzeylerinin olmayışı (Aile)

                -Ailelerin ekonomik ve sosyal yaşam şartlarının elverişsizliği (Aile)

                -Çocukların önünde yeterince okumuş ve meslek sahibi olmuş rol modellerinin bulunmayışı (birey)

                -Ailelerin eğitimin önemini yeterince kavrayamamış olmaları sebebiyle “okul-aile işbirliği”nin sağlanamaması (aile-kurum)

                -Roman mahallelerinde okul öncesi eğitimin sağlanamaması (devlet)

                -Okullardaki rehber öğretmenlerin kemiyet ve keyfiyet bakımından yetersizliği (kurum)

                -Mahallelerde sosyal hizmet eğitimlerinin yetersizliği (Kurum)

                -Roman çocuklara karşı toplumsal algı (toplum)

                -STK’ların yeteri kadar inisiyatif alamayışları

Edirne özelinde bakıldığında:

*Eğitim sorunun aşılmasında Valiliğin, Kaymakamlıkların ve İl ve İlçe Milli Eğitim müdürlüklerinin “okullara devamı sağlamak” için teşvik ve devamsızlıkların takibi” hususunda da uyguladığı programlar mevcuttur. Bu programlara zaman zaman Roman derneklerinin de destek olduğu bilinmektedir.

*Özellikle ailelerin bilinçlenmesi konusunda derneklerin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl müdürlükleri ve belediyelerin desteğinde yürütülen mahalle eğitim çalışmaları yapılmaktadır.

* Okur-yazar olmayan ebeveynler için okuma-yazma kursları tertip edilmekte, maddi imkânsızlıklar dolayısıyla çocuklarını okula göndermeyen ailelere kırtasiye ve giyim yardımı temininde dernekler rol almaktadırlar.  Ancak bunlar yetersiz kalmaktadır. Özellikle Roman çocuklarının okul öncesi eğitime gönderilmeleri konusunda Roman dernekleri daha aktif olmak zorundadırlar. "